مقدمه مؤلّف:
ستایش و سپاس مخصوص خدایی است که ما را از اهل قبله‌ی خود و پیروان ملّت خود قرار داده و درود و سلام بر سرور همه‌ی عالمیان، حضرت محمد –صلّی‌الله علیه و سلّم– و درود و سلام بر همه‌ی یاران و اصحاب آن حضرت و بر کسانی باد که تا روز قیامت از آنان به نیکی پیروی می‌نمایند.
اما بعد؛
همانا از جمله بزرگترین نعمت‌هایی که خداوند متعال به این امّت اسلامی ارزانی داشته این است که برای آن، چیزهایی قرار داده که جامع قلب‌ها و عقل‌ها و بدن‌هاست، مانند قرآن و سنّت و کعبه و این امور در عقل و وجدان امّت اسلام رسوخ پیدا خواهد کرد، چه قوی باشند و چه ضعیف، چه خودشان بروند و چه کشانیده شوند. پس این رسوخ‌ها در عقل و وجدان امّت اسلام به وجود خواهند آمد، رسوخ‌هایی که عالِم و عامی، مرد و زن، کوچک و بزرگ جذب آن خواهند شد تا این‌که روزی امّت اسلامی را از امّتی بی‌جان و بی‌حرکت به‌سوی امّتی پیشوا بازگردانند.
خداوند متعال می‌فرمایند:
﴿إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ ٩٦ فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٩٧﴾ [آل عمران: ٩٦- ٩٧]
«نخستین خانه‌ای (از حیث قدمت و حرمت که با دست انبیاء جهت پرستش و نیایش صحیح خداوند یگانه) برای مردم بنیانگذاری شده است، خانه‌ای است که در مکّه قرار دارد (و کعبه نام و از لحاظ ظاهر و باطن) پربرکت و نعمت است و (از آنجا که قبله‌گاه نماز مسلمانان و مکان حج آنان یعنی کنگره‌ی بزرگ سالانه‌ی ایشان است، مایه‌ی) هدایت جهانیان است. در آن نشانه‌های روشنی است، مقام ابراهیم (یعنی مکان نماز و عبادت او از جمله‌ی آن‌ها است) و هرکس داخل آن (حرم) شود در امان است و حجِ این خانه، واجب الهی است بر کسانی که توانائی (مالی و بدنی) برای رفتن بدان‌جا را دارند و هرکس (حج خانه‌ی خدا را به جای نیاورد، یا اصلاً حج را نپذیرد و بدین‌وسیله) کفر ورزد (به خود زیان رسانده نه به خدا) چراکه خداوند از همه‌ی جهانیان بی‌نیاز است.»
بنابراین قبله در اسلام، از آن جهت که کعبه و بیت‌الحرام است، حقیقتی مادّی است و از آن جهت که نخستین خانه‌ای است که برای مردم بنیانگذاری شده، عقیده‌ای قوی می‌باشد و بنا به فرموده: ﴿مُبَارَكٗا﴾ پربرکت است. همچنین هدایتی ربّانی ﴿وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ﴾ و انواری روحی: ﴿فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ﴾ و ریشه‌ای تاریخی دارد: ﴿مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَ﴾ و دارای روحی امنیّت‌بخش است: ﴿وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ﴾ و حج و قصدکردن به‌سوی آن از بزرگترین واجبات شرعی است: ﴿وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡ
نظرات